ตับแข็ง (cirrhosis) เป็นภาวะที่เกิดขึ้นของโรคตับ ซึ่งเกิดจากการที่ตับได้รับความเสียหายและเกิดแผลเป็นอย่างถาวร มีลักษณะเฉพาะคือการมีเนื้อเยื่อพังผืดเกิดขึ้นในเนื้อตับ ส่งผลให้การทำงานของตับลดลง ไม่ว่าจะเป็นการผลิตโปรตีน การเก็บสะสมสารสำคัญและแร่ธาตุต่างๆ การทำลายสารพิษ รวมทั้งปิดกั้นการไหลเวียนของเลือดที่ไหลผ่านตับด้วย
ทำความรู้จักกับโรค ตับแข็ง
สาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคตับแข็งมีด้วยกันหลากหลายสาเหตุ ไม่เพียงแค่การดื่มจัดที่ทำให้เกิดโรคตับแข็งได้เท่านั้น แต่อาการติดเชื้อไวรัส หรือภาวะผิดปกติของเนื้อเยื่อของตับก็ทำให้เกิดอาการตับแข็งได้ ลองมาดูสาเหตุของการเกิดภาวะตับแข็งกัน
- โรคพิษสุราเรื้อรัง เกิดจากการดื่มแอลกฮอล์ติดต่อกันเป็นเวลานาน
- โรคไวรัสตับอักเสบบี ซี และดีโรคตับอักเสบจากภูมิต้านทานตนเอง
- โรคเนื้อเยื่อสะสมธาตุเหล็กผิดปกติภาวะท่อน้ำดีอุดตัน
- ทำให้น้ำดีที่ไหลย้อนกลับไปที่ตับส่งผลทำลายเนื้อตับจนเป็นตับแข็งได้
- ภาวะไขมันพอกตับ ซึ่งทำให้เกิดตับอักเสบเรื้อรังจนอาจกลายเป็นตับแข็งได้
- การรับประทานยาบางชนิดติดต่อกันเป็นเวลานานการได้รับสารพิษบางชนิดภาวะหัวใจล้มเหลวหลายครั้งติดต่อกัน
อาการของภาวะตับแข็ง
ผู้ป่วยที่มีภาวะตับแข็ง อาจไม่มีอาการหรือมีอาการน้อยมาก หรืออาจมีอาการเนื่องจากภาวะแทรกซ้อนตามระยะของโรค ทั้งนี้อาการที่อาจพบได้ เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยล้า ไม่อยากอาหาร ในบางครั้งอาจเกิดร่วมกับอาการคลื่นไส้ น้ำหนักลด ในผู้หญิงอาจมีอาการประจำเดือนมาผิดปกติ ในผู้ชายอาจมีเต้านมขยายใหญ่ขึ้นพร้อมอาการปวด สมรรถภาพทางเพศลดลง ขาบวมหรือท้องโตขึ้น เนื่องจากโปรตีนอัลบูมินถูกผลิตน้อยลง ส่งผลให้มีน้ำสะสมในขาหรือท้อง ฟกช้ำหรือเลือดออกได้ง่าย เนื่องจากมีการผลิตโปรตีนที่เป็นส่วนประกอบในการทำให้เลือดแข็งตัวลดลง
อาการดีซ่าน หรือ อาการตัวเหลืองตาเหลือง ซึ่งเกิดจากการสะสมเม็ดสีของน้ำดี มีอาการคันที่ผิวหนังอย่างรุนแรง เนื่องจากสารประกอบของน้ำดีถูกฝังอยู่ในผิวหนัง มีอาการทางสมอง เนื่องจากตับไม่สามารถกรองสารพิษออกมาได้ จึงเริ่มสะสมในเลือด โดยสัญญาณแรกของการสะสมสารพิษในสมองอาจสังเกตได้จากการที่ผู้ป่วยละเลยการดูแลตนเอง ไม่มีอาการตอบโต้ ลืมง่าย ไม่มีสมาธิมีความไวต่อยาและผลข้างเคียง เนื่องจากในผู้ป่วยโรคตับแข็ง ตับจะไม่สามารถกรองยาออกจากเลือดได้ในอัตราปกติ ตัวยาจึงออกฤทธิ์นานขึ้นและสะสมอยู่ในร่างกาย
มีเลือดออกอย่างรุนแรงในกระเพาะอาหารส่วนบนหรือหลอดอาหาร เนื่องมาจากการไหลเวียนของเลือดผิดปกติ ซึ่งจัดเป็นอาการที่รุนแรงและอันตราย แพทย์ต้องรีบหยุดเลือดโดยเร็ว
เคล็ดลับการรักษา ตับแข็ง
- งดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาและสารที่เป็นอันตรายต่อตับ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารดิบ โดยเฉพาะอาหารทะเล เนื่องจากอาจมีเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิด
การติดเชื้อที่รุนแรง
- รับประทานโปรตีนในปริมาณที่เหมาะสม โดยควรรับประทานโปรตีนที่ย่อยง่าย เช่น ปลา หรือ
โปรตีนจากพืช (เช่น ถั่วเหลือง) เป็นต้น
- หากมีอาการบวมที่ข้อเท้าและท้อง ควรจำกัดเกลือและอาหารรสเค็ม
- เข้ารับการฉีดวัคซีนสำหรับโรคไวรัสตับอักเสบเอและบี ไข้หวัดใหญ่ และโรคปอดบวม เนื่องจาก
ผู้ป่วยโรคตับแข็งมีความเสี่ยงในการติดเชื้อที่รุนแรงมากกว่าผู้ที่มีสุขภาพดี
- พบแพทย์เพื่อติดตามการรักษาอย่างสม่ำเสมอ
ตับนับว่าเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญ เพราะตับหลั่งน้ำดีที่ย่อยสลายไขมัน หากตับทำงานผิดปกติ ร่างกายก็จะไม่สามารถย่อยสลายไขมันได้ ระบบต่าง ๆ ในร่างกายก็จะผิดปกติไปหมด หากเป็นไปได้ เราควรตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อตรวจดูว่าอวียวะใดมีอาการผิดปกติหรือไม่ เพื่อจะได้ป้องกัน รักษาได้ทันท่วงที
อ่านบทความ ปวดตาข้างเดียว
เครดิตรูปภาพทั้งหมดจาก https://pixabay.com/th/
